سلامت نیوز: به نظر می‌رسد این روزها بیشتر از ویروس كرونا «ترس از كرونا» بر ما غلبه كرده است. «حمید پورشریفی» متخصص روانشناسی سلامت و دانشیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی درباره اینكه این ترس ریشه در چه مساله‌ای دارد به پرسش‌های «اعتماد» پاسخ داده است. او می‌گوید: باید قبول كنیم كه رسانه در بروز این ترس بی‌تاثیر نیست. بهتر است ما بین ترس واقعی و كاذب فاصله‌ای بگذاریم. یك ویروس وارد كشور شده كه درمان آن هنوز مشخص نیست اما این قسمت تلخ ماجراست و قسمت مثبت ماجرا این است كه با توصیه‌های بهداشتی می‌توان از این ویروس جلوگیری كرد.»
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه اعتماد، مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
درمورد خطرات بیماری ناشی از ویروس كرونا بحثی نیست. می‌دانیم كه این بیماری كشنده هم هست. اما ما بیماری‌های دیگری هم داشته‌ایم كه موجب مرگ شده یا می‌شوند. به نظر می‌رسد الان با چیزی فراتر از خود بیماری مواجهیم. ترس از این بیماری. به نظر شما ترس از این بیماری ریشه در چه چیزی دارد. ترس از مرگ یا چیزهای دیگر.
در مبنای ترس دو واكنش وجود دارد: یك، ناچیزانگاری؛ به این معنا كه افراد مساله را جدی نمی‌گیرند و دو، فاجعهانگاری؛ اساس و دلیل فاجعهانگاری ترس زیاد همچنین فقدان اطلاعات است. متاسفانه منابع اطلاعاتی زیادی وجود دارد و در برخی مواقع این منابع خبری به شكل فاجعه‌آمیزی اطلاعات را دراختیار عموم قرار می‌دهند و در نتیجه مبنای ترس به دلیل نداشتن اطلاعات درست است.
چگونه می‌توان با این ترس مقابله كرد؟
واقعیت این است كه اولین مبنای ترس‌های ما افكار ماست و این افكار اطلاعاتی است كه از محیط می‌گیریم. اگر از منابع صحیح اطلاعات كسب كنیم، بی‌شك این هیجانات منفی كمتر می‌شود. سازمان جهانی بهداشت و وزارت بهداشت، دو منبع معتبر برای كسب اطلاعات صحیح است. براساس آمار و اطلاعات سازمان جهانی بهداشت این ویروس اگرچه توسعه‌یابنده است و از این نظر نگرانی‌هایی را ایجاد می‌كند و در حال حاضر درمان مشخصی ندارد، اما میزان كشندگی آن برای افراد 2 درصد است و حتی برای افرادی كه به تازگی مبتلا شده‌اند میزان مرگ و میر چهار و سه دهم درصد است. پس در نتیجه افرادی كه به كرونا مبتلا می‌شوند الزاما مرگ سراغ‌شان نمی‌آید. پس تنها گزینه رعایت بهداشت است. در حال حاضر این ویروس آنتی‌بیوتیك خاصی ندارد و بعد از ابتلا به این بیماری به میزان 2درصد مرگ وجود دارد؛ در نتیجه تنها راه‌حل رعایت توصیه‌های بهداشتی است.
آیا این ترس ممكن است بعدها موجب بروز بیماری‌های دیگر مثل وسواس شود؟
در حال حاضر توصیه می‌شود مرتب دست‌ها با آب و صابون شسته شود، به‌خصوص بعد از خروج از یك مكان عمومی. اما اگر این مساله به میزان غیرضروری و بیش از حد باشد نام آن را می‌توان وسواس گذاشت. طبیعتا هر مساله‌ای باتوجه به ظرفیت قبلی افراد اثرگذار است. جمعیتی از كشور ما در درجات ترس آمادگی‌های اضطرابی را داشتند. در نتیجه افكار شك‌آور كه محصول دنبال كردن منابع نادرست است در موارد افراد اضطرابی بیشتر اثر خواهد داشت. اگر افراد احساس كنند خواب‌شان به‌هم ریخته است یا احساس كنند رفتارهای وسواسی باعث شده كه زندگی‌شان مختل شود، بهتر است كه از افراد متخصص و روانشناسان حرفه‌ای كمك گرفته شود.
ما شاهد آنفلوآنزاهای بدتر از كرونا هم در كشور بوده‌ایم مانند آنفلوآنزای H1N1؛ به نظر شما چرا ترس مردم نسبت به كرونا بیشتر است؟
ما باید قبول كنیم كه رسانه بی‌تاثیر نیست البته منظور از رسانه لزوما تلویزیون و... نیست. در حال حاضر وسایل و منابع اطلاعاتی متنوعی وجود دارد و زمانی كه فردی تجربه شخصی خود را در یك بیمارستان گزارش می‌كند و این صوت منتشر می‌شود در حالی كه این صوت بخشی از واقعیت است، نه كل واقعیت، میزان اضطراب را بالا می‌برد. اما چرا رسانه‌ها به ویروس كرونا بیشتر پرداختند باید در پاسخ این سوال گفت، برای آنفلوآنزاهای دیگر مداخلات درمانی تا حدی جواب می‌داد اما در رابطه با كرونا مرگ و میر هر چند كمتر است اما به سرعت منتقل می‌شود و در عین حال هنوز درمانی برای این ویروس وجود ندارد؛ اما به این معنا نیست كه افراد مبتلا به كرونا بهبودی پیدا نمی‌كنند. افرادی بوده‌اند كه چه در ایران و چه در چین بعد از تجربه كرونا بهبودی پیدا كرده‌اند، اما این امكان هم هست كه افراد بهبود یافته نیز ظرفیت انتقال این ویروس را دارند. در نتیجه بهتر است بین ترس واقعی و كاذب فاصله‌ای بگذاریم. یك ویروس وارد كشور شده كه درمان آن هنوز مشخص نیست اما این قسمت تلخ ماجراست و قسمت مثبت ماجرا این است كه با توصیه‌های بهداشتی می‌توان از این ویروس جلوگیری كرد.
زمانی كه موج این بیماری فروكش كند تا چه اندازه ممكن است تغییراتی در روابط اجتماعی ما ایجاد كند؟
هر مساله‌ای آثاری را خواهد داشت؛ باید دید آثار منفی چه تغییراتی در عملكرد افراد ایجاد می‌كند. زمانی كه این بیماری فروكش كرد و به‌طور مثال دست دادن‌ها كم شد، چیز زیادی را ما از دست نداده‌ایم. البته بعد از فروكش كردن این بیماری افراد نیاز به زمان دارند تا به روند عادی زندگی برگردند و چنین نیست كه آثار این بیماری ماندگاری داشته باشد.
نظر شما